Скалестото наплаќање на струјата и за електричните возила
» Нашата држава располага со многу ограничени количини на енергенси кои потоа можат да се употребат за производство на електрична енергија. Хидропотенцијалот во вкупното производство учествува со околу 20%, додека главен извор сé уште остануваат термоцентралите на јаглен. Течни горива и гас, за жал, немаме воопшто. Нема да кажеме ништо ново ако заклучиме дека речиси целокупните потреби на државата за енергенси доаѓаат од увоз. Со последните предлози на регулаторната комисија за енергетика се предлага скалесто покачување на цената на електричната енергија во зависност од ангажираната моќност. Накратко, тие домаќинства кои трошат помалку енергија да плаќаат пониски цени по потрошени киловат-часови, а домаќинствата кои трошат повеќе (се напоменува дека станува збор за далеку помал процент на потрошувачи) да плаќаат поскапа струја. Сите факти наведуваат на заклучокот дека при дизајнирање на новите мерки силно е водено сметка за социјалната компонента. Таа грижа за своите граѓани заслужува аплаузи.
Во исто време, светот живее во технолошка транзиција при што електрификацијата на автомобилската индустрија е поставена како императив. Во тој дел ние сме во длабок проблем. Недостасуваат низа законски решенија со кои би се отворил патот за пробив на електричните возила на домашниот пазар. Сé уште немаме ниту одредби кои ќе овозможуваат и регулираат дистрибуција и малопродажба на електричната енергија. Страничен ефект на отсуството на регулативата, секако е можноста за полнење на електричните возила. Да, тие сега се во незначителен број, но сакале ние или не, нив од ден на ден ќе ги има сé повеќе. На оваа точка во иднина ќе се судираат предложените мерки од РКЕ и можноста за електрификација на македонскиот возен парк.
Стигнуваме до проблемот: ако едно семејство го полни своето електрично возило на домашен полнач во иднина ќе треба да плаќа по драстично повисока цена. Со вака поставена структура сé повеќе ќе се оддалечуваме од светските текови за електрификација на транспортот. Со тоа почистиот воздух и сочувувањето на природната средина, барем што се однесува до автомобилите, ќе бидат потиснати на маргините. Јасно, електричната енергија е сé поскапа, но да потсетиме уште еднаш, ние немаме ниту нафта ниту пак гас. И нив ги увезуваме, а и тие, за жал, на светските пазари постигнуваат рекордно високи цени. Оправдувањето дека тој што има за набавка на електрично возило, ќе може да си дозволи и поскапа електрична енергија воопшто не држи, затоа што цената на градските електрични возила започнува веќе од 5 илјади евра. За сума (без субвенции) од околу 10 илјади евра на светскиот пазар за нудат електрични возила со многу пристојни перформанси.
Според наше мислење треба да се преземат технички мерки за одвојување на потрошувачката за полнење на батериите и луксузирањето (греењето на базени, копањето криптовалути и слично.) во трошење на електричната енергија. Накратко, не би смееле да си дозволиме понатамошно заостанување во електрификацијата на транспортот. За отсуството на било какви стимулативни мерки од државата при набавката на електричните возила, во некоја друга прилика. Гледано од технички аспект, нивното полнење во домаќинствата може едноставно да биде решено со контролни струјомери.
Факти:
Едно македонско домаќинство со три члена, во просек месечно троши околу 350, а со четири члена околу 500 киловат-часови електрична енергија. Потрошувачката на електричните автомобили зависи од повеќе фактори, најмногу од нивната големина и моќност, но реално за помал автомобил може да се смета на 15 до 20 kWh на 100 km. Ако ја земеме предвид помалата бројка и претпоставиме дека со автомобилот месечно се поминуваат 1.000 km, тогаш за полнење на неговите батерии би биле потрошени најмалку 150 kWh, не сметајќи ги загубите заради загревањето на батериите и полначот. Тоа е скоро половина од месечната потрошувачка на струја за тричлено семејство.
